Samen bouwen aan geluk: Zuiderweide Dronten, het landschap
De voormalige Flevomanege in Dronten maakt plaats voor een unieke nieuwe leefomgeving: Zuiderweide. Hier worden circa 141 woningen gerealiseerd, ontworpen voor jong tot oud. Van appartementen en rijwoningen tot tweekappers, vrijstaande woningen en levensloopbestendige woningen, Zuiderweide biedt voor ieder wat wils. Deze wijk verbindt de rijke geschiedenis van Dronten met de woningen van nu. Samen met Cees Maris, landschapsarchitect bij Bureau Maris en architect Molenaar & Co hebben we een ontwerp gemaakt dat de tradities van de polder koestert en vertaalt naar een eigentijdse, toekomstbestendige leefomgeving. Cees Maris vertelt over het ontwerp van de omgeving in Zuiderweide.
Samenwerking en participatie: een stevige basis
De samenwerking met Bureau Maris begon al meer dan vijftien jaar geleden, toen de manege op zoek ging naar een nieuwe locatie om naartoe te verhuizen. Zo’n vier á vijf jaar geleden kwam het project in een stroomversnelling. Toen pakte Trebbe samen met Bureau Maris en Molenaar & Co het plan op. “Het plangebied ligt ingesloten in stedelijk gebied dus participatie was hierbij erg belangrijk. In samenspraak met Het Oversticht en met de betrokkenheid van omwonenden werd een participatietraject opgezet. Tijdens diverse sessies werden ideeën en zorgen gedeeld, wat leidde tot een ontwerp dat in balans is met de omgeving. Stedenbouwkundig hebben we gekozen voor een minimalisering van auto’s op straat, vertelt Cees. Dit heeft geleid tot een plan waarbij de parkeerplaatsen zijn opgenomen en de openbare ruimte zo optimaal mogelijk voorzien is van een gevarieerde biodiverse groene omgeving.”


Geïnspireerd door historie en natuur
“Zuiderweide is ontworpen met respect voor de geschiedenis van het gebied. Ooit stond op deze plek een zogenaamde ontginningsschuur, gebouwd door de Rijksdienst voor de IJsselmeerpolders. Dit soort schuren speelden een cruciale rol in de ontwikkeling van Flevoland en vormden de inspiratie voor het ontwerp van ‘Het Erf’ in de nieuwe wijk. Het Erf is met zijn karakteristieke singel en geclusterde bebouwing opnieuw tot leven gebracht met eigentijdse architectuur.” Over de verdere ontwikkeling van de architectuur van de woningen vertellen Joris Molenaar en Gerben Jansen, van architectenbureau Molenaar & Co, graag meer. Klik hier om meer te weten over de filosofie achter het ontwerp.
Duurzaam, klimaatadaptief en natuurinclusief: dat is Zuiderweide
“Het ontwerp van Zuiderweide zet sterk in op duurzaamheid, klimaatadaptiviteit en natuurinclusiviteit”, vertelt Cees. “Het plan is zo ontworpen dat we verharding minimaliseren door efficiënte parkeeroplossingen en het gebruik van groene bestrating. Hierdoor blijft er meer ruimte over voor groen en wateropvang.” Het inzetten van wadi’s zorgt voor een goede wateropvang. Zo vertelt Cees: ”Het is een ingesloten gebied met een ontsluiting die onder de hoofdontsluitingsweg ‘De Zuid’ doorloopt. Daar hebben we weer een aansluiting opgemaakt, die diagonaal door het hart van het plan naar een wadi loopt. In de wadi kan voldoende water worden opgenomen. Hier hebben we op voorhand rekening gehouden met het veranderende klimaat.”


Een tweede leven
Op het voormalige terrein was al beplanting aanwezig. “De bestaande beplanting hebben we laten inventariseren. Dit hebben we gedaan aan de hand van een BEA (Bomen Effect Analyse). Dit betekent dat we een onderzoek doen naar de kwaliteit en de levensduur van de bomen. Er stonden veel essen op het terrein. Helaas heerst er een essentaksterfte in Nederland. Daarom hebben we gezegd dat we die niet een tweede leven kunnen geven. Dit gaan we gelukkig wel doen met de grote wilg die in het midden van het plangebied staat. Deze wilg laten we staan en vormt het middelpunt van het plan. Bij de wilg gaan we nog speelvoorzieningen bouwen, hierin worden de oude bomen meegenomen. Zo wordt het midden van het plan een ontmoetingsplek. Niet alleen de wilg krijgt een tweede leven, maar ook de grote lijn met beuken aan de zuidkant van het gebied blijft staan. De bestaande lindes op De Zuid; de ontsluitingsweg langs de wijk, hebben we verplant. Deze lindes zijn tegen de dertig jaar oud en hebben nu een nieuwe plek in het plangebied gekregen. Tijdens het verplanten hebben we ook meteen nieuwe aanplanting gerealiseerd. Zo ontstaat er straks een oase van groen en kunnen bewoners en omwonenden genieten van een open en groene uitstraling.”
Een plek voor mens en dier
Cees heeft voorgesteld om in Zuiderweide minder vaak het gras te maaien. “Zo brengen we biodiversiteit in de beplanting. Je kunt verwachten dat sommige mensen het rommeliger en slordiger vinden, maar het betekent juist dat er veel meer leefmogelijkheden zijn voor vogels, bijen en andere dieren.”


Een mix en plek voor iedereen
“Zuiderweide biedt een mix van woningtypen, van starterswoningen en appartementen tot tweekappers en vrijstaande woningen. Ook aan de levensloopbestendige woningen is gedacht. Door deze variatie ontstaat een gemengde gemeenschap waar jong en oud elkaar kunnen ontmoeten. Met het collectieve erf van fase 1, als sociaal hart van de wijk, is er ruimte voor ontmoeting en ontspanning. Zo komt er een gemeenschappelijke moestuin en activiteitenruimte.”
Een toekomstbestendige leefomgeving
Zuiderweide wordt een duurzame leefomgeving voor veel verschillende doelgroepen. Hoe bouwen we in Zuiderweide samen aan geluk? “De betrokkenheid van omwonenden is vanaf het begin een belangrijk uitgangspunt geweest. Zorgen over bouwhoogte, privacy en groenvoorzieningen zijn zorgvuldig meegewogen in het plan. Met deze aandacht voor details hoop ik dat het niet alleen een fijne woonplek wordt voor nieuwe bewoners, maar ook een aantrekkelijke aanvulling voor de bestaande buurt.” Zoals landschapsarchitect Cees Maris het verwoordt: “Een goed ontwerp is als een gerecht. Met de juiste ingrediënten, een goede balans en af en toe een creatieve twist, creëer je iets waar iedereen van kan genieten. Dat is precies wat Zuiderweide is: een smaakvolle, groene wijk met respect voor verleden en toekomst.”