Samen bouwen aan geluk: Zuiderweide Dronten, de poldertradities
De oude Flevomanege in Dronten wordt getransformeerd tot een nieuwe leefomgeving: Zuiderweide. In Zuiderweide komen circa 141 woningen, waar een mix van doelgroepen komt te wonen. Zo bevat dit plan rijwoningen, appartementen, tweekappers, vrijstaande woningen en levensloopbestendige woningen. Het wordt een plek die de geschiedenis van Dronten eer aandoet en tegelijkertijd vooruit kijkt. Samen met architect Molenaar & Co en Bureau Maris, landschapsarchitect, ontwerpen we een wijk die de poldertradities omarmt en vertaalt naar een eigentijdse leefomgeving die klaar is voor de toekomst. Architecten Joris Molenaar en Gerben Jansen nemen ons mee in het ontstaan van de architectuur van het plan.
Het ontstaan van Zuiderweide
Molenaar & Co is geen onbekende voor Trebbe. De langdurige samenwerking stamt al vanuit de vorige eeuw. “In 2016 is het eerste contact ontstaan voor de Flevomanege. Er lag toen nog geen plan voor deze locatie. Het is een echte gebiedsontwikkeling waarin wij van begin tot eind betrokken zijn. Samen met de landschapsarchitect hebben we het project ontworpen. Het is een mooi gezamenlijk product waarbij we écht gekeken hebben naar de geschiedenis van de polder”, vertelt Joris.
De geschiedenis van Dronten als inspiratiebron
“Voor het stedenbouwkundig ontwerp hebben we in fase 1 ‘Het Erf’ inspiratie gehaald uit de schokbetonschuur en het oorspronkelijke ontginningserf dat later het terrein van de Flevomanege is geweest. Deze, voor de omgeving van Dronten, typische schuren en erven vormden het startpunt van het ontwerp’’, vult Gerben aan. “Een andere inspiratiebron was voor ons de architectuur die vroeger al in Dronten bestond: de nieuwland-architectuur uit de jaren zestig toen de polder nog helemaal ingericht moest worden. Dit zie je ook terug in het centrum van Dronten. Een hele heldere en optimistische architectuur die wij op een nieuwe en frisse hedendaagse manier terug laten komen in Zuiderweide. Grote ramen, beschutte entrees, eenvoudige structuren en een zorgvuldige afstemming op het landschap. Deze architectuur hebben we vertaald naar een eigentijdse vorm: toegankelijk, duurzaam en verbonden met de natuur.” Joris vult aan: “Samen met landschapsarchitect Cees Maris, van Bureau Maris, hebben we naast de inpoldering ook gekeken naar de actuele opgaves. Zo komen er goede groenvoorzieningen, biodiversiteit en opvang van het water in het gebied.”
Groen als uitgangspunt
Zuiderweide wordt een groene woonoase. De wijk wordt gekenmerkt door een sterk aanwezige groenstructuur die niet alleen de wijk siert, maar ook een ecologische functie heeft. Groene singels zorgen voor biodiversiteit en klimaatbestendigheid. Regenwater wordt lokaal opgevangen en gebruikt. Bestaande bomen zijn zoveel mogelijk behouden. Lees binnenkort meer over de ontwikkeling van het landschap met landschapsarchitect Cees Maris.
Voor Drontenaren, door Drontenaren
De omwonenden zijn al vanaf de initiatiefase betrokken bij deze nieuwe ontwikkeling. “Voordat het beeldkwaliteitsplan werd vastgesteld, heeft de stedenbouwkundige schets op basis van de nota van uitgangspunten gediend als communicatiemiddel naar de buurt toe. Om reactie te vragen, maar ook om ze gerust te stellen voor de zorgen die ze hadden. Hoe gaan de tuinen eruit zien? En ontstaat er zichtbeperking? Dit soort vragen hebben we tijdens de bewonersavond allemaal behandeld”, vertelt Joris. “Deze bewonersavond hebben we in de oude manege gehouden en daar hebben we ook panelen laten zien zodat de omwonenden een goed beeld konden krijgen”, vult Gerben aan. “Uit deze gesprekken kwam onder andere naar voren dat de omwonenden het groen belangrijk vinden. Daarom hebben we de nieuwe wijk Zuiderweide verbonden met de al bestaande wijk. De aansluiting van de woningen zorgt voor een groene overgang van het gebied, zodat de bestaande groenstructuren intact bleven. De bestaande bomen blijven daar ook staan. Het openbare groen is aantrekkelijk voor de nieuwe bewoners én omwonenden. Kinderen kunnen er vrij buitenspelen, maar je kunt ook een rondje lopen door het plan met je hond.” Joris vult aan dat de omwonenden hun privacy ook erg belangrijk vinden. “Daarom hebben we geen woningen georiënteerd richting de tuinen van omwonenden en zijn de woningen gelimiteerd in hoogte. Aan het groene hart hebben we twee lagen met een forse kap ontworpen, maar aan de hoven komen maximaal twee lagen plat of één laag met kap. Een bestaand probleem toen de manege nog op deze plek stond, was dat fietsers en wandelaars dezelfde route namen. Omwonenden gaven aan dat hier wat aan veranderd moest worden. Daarom hebben we een fietsroute door het hart van het plan ontworpen, zodat de fietsroute van de bestaande wandelroute langs de Ruiter gescheiden wordt.”
Circulair bouwen met aandacht voor het verleden
“Eén van de meest bijzondere elementen in het ontwerp is het hergebruik van materialen uit de oude manege. De schokbetonelementen van de ontginningsschuur komen terug in de gevels van de rug-aan-rugwoningen van fase 1; Het Erf. Zo blijft een stukje historie behouden en verweven met de toekomst”, vertelt Gerben. Joris geeft aan dat niet alleen de schokbetonelementen hergebruikt worden. “In het appartementencomplex van fase 1 wordt een bestaand kunstwerk uit de voormalige Voorhofkerk in Biddinghuizen in de gevel geplaatst. Dit kunstwerk, ‘de Wijnstok’ van kunstenaar René Albert Karrèr, is gered van de sloop door de Werkgroep Monumentale Kunst van de erfgoedvereniging Bond Heemschut om het een nieuwe plek te geven. Wij vonden dit interessant omdat de polder een grotere geschiedenis heeft dan veel mensen weten. De eerste generatie is hier komen wonen als pionier en zij hebben vanaf het begin hun eigen verhaal gekregen en alles opgebouwd. Het kunstwerk heeft samen met de schuur wel een betekenis binnen de polder. Om daar een plek en een nieuwe betekenis aan mee te geven, is het belangrijk voor de nieuwe identiteit van de polder als deel van het cultureel erfgoed.”
Hoe bouwen Joris en Gerben aan geluk?
Joris geeft aan dat hij hoopt dat Zuiderweide niet alleen een plek wordt om te wonen, maar ook een plek om te leven. “De groene hoven nodigen uit tot ontmoeting, de fietsroutes verbinden de wijk met de rest van Dronten en de gemeenschappelijke ruimten en speelplekken brengen mensen samen.” Gerben vult aan dat Zuiderweide meer is dan een verzameling huizen. Het is een groene woonoase met een Drontens karakter, waar de geschiedenis van de polder samenkomt met de bewoners. Een wijk die het verleden en de toekomst verbindt.”
