De woningmarkt constant in beweging, door corona ook nieuwe kansen

Begin dit jaar gingen we in gesprek met Hein Stooker, directeur projectontwikkeling, over de overspannen woningmarkt en de woningnood in wording. Toen konden we nog niet bevroeden in welke situatie we ons nu bevinden met corona en de consequenties voor onze economie en maatschappelijk leven. Hoog tijd voor een herijking met Hein. Over het nu, de toekomst, Prinsjesdag, andere uitdagingen en oplossingen, want die zijn er.

In februari schreven we nog dat er na de vorige crisis een stop uit de fles schoot en de woningmarkt werd overspoeld met een compleet nieuwe groep mensen op zoek naar een geschikte woning. En toen werd het maart en deed corona haar intrede. We schrokken in eerste instantie heel erg, omdat direct na de lockdown de afspraken bij onze makelaars door kopers werden geannuleerd door de onzekerheid die corona met zich meebracht. Dit bleek gelukkig van korte duur. Er vallen harde klappen in diverse sectoren van de economie. Maar de negatieve invloed van corona op de woningmarkt lijkt vooralsnog mee te vallen en is minder groot dan dat we vooraf hadden verwacht. Sterker nog, we zien ook kansen ontstaan door corona.

Vraag is onverminderd groot maar verandert wel

De betaalbaarheid van de woningen staat nog steeds onder druk. De rente blijft historisch laag waardoor er nog steeds veel geld in de markt beschikbaar is voor zowel hypotheken als beleggingen. Daarnaast zijn er onvoldoende ontwikkellocaties beschikbaar. Het grote verschil tussen vraag en aanbod stuwt de prijzen van vastgoed naar grote hoogtes. Juist hierdoor komen hele groepen mensen, zoals starters, niet meer aan bod. Door het voornemen van de rijksoverheid om de overdrachtsbelasting voor starters af te schaffen ontstaan nieuwe kansen voor starters in de bestaande woningbouw. Maar voor de nieuwbouw, die minstens zo belangrijk is voor de doorstroming, heeft deze maatregel helaas geen effect.

We zien dat de behoeften veranderen, mede ingegeven door corona. De natuur is herontdekt door een grote groep mensen en de balans werk en privé is voor een aanzienlijk deel van de Nederlanders compleet veranderd. Dit heeft een blijvend effect op de vastgoedmarkt. We zien nu al de vraag naar woningen met meerdere kamers, om goed thuis te kunnen werken, toenemen. Als laatste belangrijke ontwikkeling verwachten wij dat de behoefte aan groene omgevingen voor recreëren en ontmoeten dichtbij huis hand over hand toe zal nemen.

Stikstof van voorgrond naar achtergrond, maar nog niet opgelost

Door corona is de problematiek rondom stikstof en PFAS naar de achtergrond verdwenen, maar zeker nog niet opgelost. Onze overheid is volop bezig met een pakket aan maatregelen om dit probleem het hoofd te bieden. Zo is de snelheid op snelwegen inmiddels verlaagd, maar dit geeft slechts beperkt ruimte voor woningbouwproductie. Corona heeft een remmende invloed gehad op de stikstofuitstoot doordat de digitalisering fors is toegenomen en het woon-werkverkeer drastisch is afgenomen. Wij verwachten dat deze effecten deels blijven doordat er ook structureel meer thuis gewerkt wordt, ook nadat de pandemie is verdwenen.

We zien dat het saneren van de agrarische sector weliswaar veel weerstand oproept, maar er zijn ook boerenbedrijven die de mogelijkheid aangrijpen om hun bedrijf te beëindigen. De gronden die hierdoor beschikbaar komen vragen om een nieuwe inrichting van ons landschap. Deels kunnen deze gronden terug gegeven worden aan de natuur door bijvoorbeeld het aanplanten van bossen. Maar het biedt ook kansen voor de aanleg van natuurinclusieve woonwijken die beantwoorden aan de vraag naar groene, duurzame woonomgevingen waar wonen, werken en recreëren op basis van een nieuw normaal samenkomen. De overheid geeft een duidelijk signaal af dat ze alles op alles zetten om het stikstofprobleem aan te pakken en daarmee de woningbouwproductie op gang te brengen. Dit doen ze door miljarden extra te investeren.

Samen de toekomst tegemoet

De opgave die voorligt kunnen we niet alleen oplossen, dat moeten we samen doen. Samen met overheden die de regie nemen en een toekomstbestendig beleid ontwikkelen waarbij aandacht is voor:

• het beschikbaar stellen van nieuwe uitleglocaties met een duidelijke regierol door de rijksoverheid;
• een mooie mix aan doelgroepen in wijken, waarbij corporaties een grotere rol kunnen nemen doordat zij ook weer middenhuur mogen ontwikkelen;
• het financieel ondersteunen van complexe grondexploitaties in herstructureringsgebieden.

De woningmarkt blijft overspannen en corona heeft ongetwijfeld nog consequenties voor de woningmarkt, maar die kunnen ook als katalysator werken om zaken nu écht anders te organiseren.

We moeten blijven meebewegen met de omstandigheden die op ons afkomen. De hedendaagse problematiek vraagt ook van ons creativiteit, lef en slimme oplossingen. Trebbe gaat als ontwikkelende bouwer vol voor nieuwe natuurinclusief gebiedsontwikkelingen en het engineeren van toekomstgerichte en betaalbare woningen. Door krachten te bundelen en onze maatschappelijke verantwoordelijkheid te nemen ben ik ervan overtuigd dat we ook nu weer een oplossing vinden. Onze ambitie is ‘Nederland mooier maken door het creëren van duurzame en gezonde leefomgevingen’, samen gaan we daarvoor.

Hein Stooker, directeur projectontwikkeling