Balanceren van crisis naar woningnood

Momenteel balanceren we op het randje van een woningnood waardoor mensen in schrijnende gevallen zelfs dakloos worden. De markt is overspannen geraakt na een crisis van ongekend niveau. Hoog tijd voor een gesprek met Hein Stooker, directeur projectontwikkeling bij Trebbe Wonen.

Een stop uit de fles

Na een crisis van acht jaar waarin de productie van woningen tot een absoluut dieptepunt kelderde, schoot in één keer een stop uit een fles en werd de woningmarkt overspoeld met een compleet nieuwe groep mensen op zoek naar een geschikte woning. Rapportages voorspelden dat de Nederlandse bevolkingsgroei zou afvlakken of krimpen, niets bleek minder waar. Tegelijkertijd besloten gemeenten en provincies om de beoogde uitleglocaties niet in te vullen en in te zetten op binnenstedelijke locaties. Een prima keuze om de binnenstedelijke gebieden kwalitatief te versterken. Het lastige aan deze keuze is dat het binnenstedelijk bouwen ingewikkelder is, er minder grond beschikbaar is en duurder is. Daarnaast werden bouwers geconfronteerd met prijsstijgingen van materiaal, materieel, mensen, de extra kosten om gasloos te bouwen en te voldoen aan de stikstofdeposities.

Grote vraag, beperkt aanbod

De betaalbaarheid van de woningen staat onder druk, tegelijkertijd is er ontzettend veel geld in de markt beschikbaar. De rente blijft dalen. Dit brengt een andere dynamiek in de markt. Iedereen wil zijn geld waardevast investeren. Vastgoed is dan een aantrekkelijke keuze, maar juist deze vraag stuwt de prijzen naar grotere hoogtes. Hierdoor komen grote groepen mensen klem die de hoge prijzen niet kunnen betalen.

Van problemen naar oplossingen – 1. bouwen, bouwen, bouwen

De belangrijkste oplossing is in de basis vrij simpel. Meer bouwen. Het landelijke streven is één miljoen woningen bijbouwen in tien jaar tijd. Het is mooi dat het rijk een miljard beschikbaar stelt om de woningbouwproductie aan te jagen. Een volgende stap is het mogelijk maken van ontwikkelen op uitleglocaties, mits toekomstbestendig. Aan ons, als ontwikkelaars, de opgave met kwaliteit, een efficiënte, groene invulling aan te geven. Dat is van groot belang om een lange termijnoplossing te bieden en ook op grotere schaal betaalbare woningen te realiseren voor alle doelgroepen.

Van problemen naar oplossingen – 2. betaalbaarheid

We kunnen wel meer bouwen mits er een oplossing komt voor de afnemende betaalbaarheid. Die oplossing valt in een aantal elementen uiteen:

  • Meer geschikte ontwikkellocaties, dan doet de marktwerking haar werk en dalen de grondprijzen;
  • Andere financieringsvormen om mensen op weg te helpen;
  • Wellicht een breder speelveld voor woningcorporaties in de sociale koop of middenhuur. Daarvoor moet in mijn optiek wel de verhuurdersheffing opgeheven worden;
  • Kostprijsverlaging door ontwikkelaars en bouwers, dat betekent dat we meer moeten standaardiseren en genoegen moeten nemen met een lager rendement;
  • Marktgericht ontwikkelen, door onder andere inzet van data;
  • Overheden, corporaties en consumenten zullen het verwachtingspatroon en de keuzevrijheid bij moeten stellen. Niet iedereen kan nog een ruime eengezinswoning met vier slaapkamers betalen.

We kunnen dit niet alleen, regie vanuit de overheid

Overheden moeten regie nemen. Dat ligt besloten in een toekomstbestendig beleid waarin we de samenwerking met elkaar aangaan en de dialoog zoeken. Daarnaast moet het besluit vanuit de overheden komen dat we ook in nieuwe stadsuitbreidingen plannen ontwikkelen en bouwen. Dat besluit is nu nodig om over vijf jaar nog te kunnen bouwen. De branche is enorm geholpen met een ander aanbestedingsbeleid. De hoogste grondbieding en stapeling van kwaliteitseisen verdragen elkaar slecht.

Ontwikkelen met creativiteit en lef

De markt is overspannen, maar ik heb deze tijd zeker liever dan de crisis. Het is een dynamische tijd die vraagt om creativiteit, innovatie en ontwikkelen met lef. Als je ziet hoe de woningmarkt nu verandert en de bouw daarin meebeweegt en innoveert, dat is ongekend en heb ik in dertig jaar niet op deze manier gezien. Ik ben ervan overtuigd dat als alle stakeholders meebewegen en we al onze creativiteit inzetten, we ook hiervoor weer een oplossing vinden!

De oplossingen van Trebbe

Wij gaan graag met u in gesprek over projectontwikkeling en de oplossingen die we daarbij inzetten: